VIỆN KIỂM NGHIỆM AN TOÀN VỆ SINH THỰC PHẨM QUỐC GIA

Thành lập vào tháng 7/2024, đối với Trung tâm đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm (Vietnam Center for Food Safety Risk Assessment - VFSA), ngày An toàn thực phẩm thế giới năm 2025, là một dấu mốc cho lần đầu thực hiện các hành động thiết thực hưởng ứng hành động vì vấn đề an toàn thực phẩm tại Việt Nam.

Ngày 07 tháng 06 hằng năm, thế giới kỷ niệm “Ngày An toàn Thực phẩm Thế giới” với mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc đảm bảo thực phẩm an toàn. Năm 2025, chủ đề được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO) lựa chọn là: “An toàn thực phẩm – Khoa học vào cuộc” (Food Safety: Science in Action). Chủ đề này nhấn mạnh vai trò thiết yếu của khoa học trong toàn bộ chuỗi thực phẩm – từ sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển đến tiêu dùng – nhằm giảm thiểu nguy cơ, phòng ngừa bệnh tật và bảo vệ sức khỏe người dân trên toàn cầu.

Đảm bảo an toàn thực phẩm có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người và sự phát triển của xã hội. Nó giúp phòng tránh các bệnh do thực phẩm gây ra như ngộ độc thực phẩm, bệnh mạn tính không lây và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Hàng năm, trung bình có đến 600 triệu ca bệnh liên quan đến gần 200 bệnh tật được xác định có nguồn gốc từ việc sử dụng thực phẩm không an toàn. Điều này không chỉ gây ra gánh nặng cho hệ thống y tế mà còn tác động tiêu cực đến kinh tế, thương mại và an sinh xã hội. Trong bối cảnh đó, khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các phương pháp giám sát, phân tích nguy cơ, truy xuất nguồn gốc và áp dụng công nghệ tiên tiến để kiểm soát chất lượng thực phẩm.

Với chủ đề nhấn mạnh về yếu tố khoa học trong an toàn thực phẩm, chủ đề của ngày An toàn thực phẩm thế giới năm nay bao hàm ý nghĩa không chỉ hướng tới việc “khoa học” ở các cơ quan quản lý hay nhà sản xuất mà còn là cả sự “khoa học” của từng đối tượng người tiêu dùng. Việc thực hiện ban hành các chính sách, quyết định của các cơ quan quản lý phải dựa trên cơ sở là các bằng chứng khoa học rõ ràng, các kết quả phân tích minh bạch thì mới có thể đảm bảo công bằng cho nhà sản xuất và cả sự an toàn của người sử dụng. Đối với nhà sản xuất, việc nâng cao công nghệ sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ sẽ là cơ sở vững chắc để tạo đà phát triển xa và rộng của mỗi doanh nghiệp. Còn về phía người tiêu dùng, “khoa học” trong việc lựa chọn, tìm hiểu thông tin và tiêu dùng một cách thông thái cũng là một biện pháp tự bảo vệ chính bản thân mình trước các mối nguy vô hình từ những thực phẩm tiêu dùng hàng ngày.

VFSA có nhiệm vụ thực hiện các nghiên cứu đánh giá nguy cơ nhằm đưa ra những bằng chứng khoa học trong lĩnh vực an toàn thực phẩm tại Việt Nam. Trong chưa đầy 1 năm thành lập, các nghiên cứu viên của VFSA đã nỗ lực hết mình vừa tham gia các khóa học nâng cao năng lực vừa cố gắng tích lũy kinh nghiệm thông qua các nghiên cứu thực tế.

Dưới sự ủng hộ và dẫn dắt của ban lãnh đạo Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia, các cán bộ VFSA đã có cơ hội tham gia, giao lưu học hỏi và kết nối với các tổ chức trong nước như RETAG (bộ Nông nghiệp), chi cục Chăn nuôi, thủy sản và thú y Hà Nội, sở Y tế Nghệ An. Hơn thế, với mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, Viện đã tạo cơ hội cho cán bộ VFSA tham gia các khóa đào tạo của các chuyên gia nước ngoại tại Viện cũng như tại các nước như Trung Quốc, Đức hay Mỹ. Cụ thể, thông qua 2 cơ hội làm việc với phái đoàn MFDS (Hàn Quốc) và các chuyên gia từ Trung tâm FBSI (Nga), các kiến thức nền tảng cơ bản về Total diet study và ứng dụng các thuật toán trong dự đoán nguy cơ sức khỏe đã đươc truyền đạt đến cán bộ VFSA.

Cán bộ VFSA tham gia lớp học về ứng dụng các thuật toán trong dự đoán nguy cơ sức khỏe được thực hiện bởi các chuyên gia của Trung tâm FBSI tại NIFC.

Không nằm ngoài guồng quay của Viện, VFSA đã nhiệt tình tham gia vào quá trình kiểm nghiệm thực phẩm trong thời gian cao điểm của các “cơn sóng” thực phẩm không đạt chất lượng.

Cán bộ VFSA tham gia nhiệm vụ kiểm nghiệm mẫu trước những cơn sóng thực phẩm không đạt chất lượng

Quan trọng hơn, với nhiệm vụ chính là đánh giá các nguy cơ liên quan đến an toàn thực phẩm, 2 nghiên cứu về nhiễm Salmonella trong thịt gà và ngộ độc Histamin đã được trung tâm triển khai và bước đầu thu thập được các dữ liệu sơ bộ về mức độ tiêu thụ thịt gà và các loại cá.

Cán bộ VFSA triển khai nghiên cứu đánh giá nguy cơ trên đối tượng thịt gà và cá tại Hà Nội và Nghệ An.

Tuy mới thành lập, lực lượng cán bộ thiếu kinh nghiệm, nhưng với sức trẻ, lòng nhiệt huyết, ham học hỏi và được nhận sự hỗ trợ tuyệt đối từ Viện, VFSA đang hướng tới sự chuyên nghiệp trong cách thức làm việc, lấy khoa học là gốc rễ để đánh giá nguy cơ, mang lại những thông tin chất lượng về an toàn thực phẩm.